ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΕΡΒΙΡΟΝΤΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΣΤΟ ΠΙΑΤΟ ΜΑΣ

Tι θα λέγατε αν σας προσκαλούσα σ’ ένα θαυμάσιο γεύμα, μαγειρεμένο με πολλή φροντίδα; Το μενού πραγματικά φίνο, αποτελείται από ψάρι στη σχάρα με δενδρολίβανο και σπαράγγια στον ατμό, αρνάκι μπούτι, γεμισμένο με δαμάσκηνα και γαρνιτούρα από νοστιμότατες ντοματούλες και πατατούλες «γκλασέ» και για επιδόρπιο κρεμ «μπρουλέ» αρωματισμένη με λάιμ; Το κρασί εξαίρετο, συνοδεύει αρμονικά καθεμιά από τις γεύσεις. Ονειρεμένα πιάτα και αρώματα στο τραπέζι σας.

Και τι θα λέγατε αν σας πληροφορούσα  ότι αυτό το όνειρο μπορεί να είναι ένας απίστευτος εφιάλτης; Με ψάρι που έχει τραφεί με μεταλλαγμένη σόγια και άλευρα ζωικής προέλευσης, σπαράγγια γενετικά τροποποιημένα με γονίδιο αρουραίου, αρνάκι με γονίδιο ανθρώπινο, ντομάτες με γονίδια ψαριού, πατάτες με γονίδια σκορπιού, γάλα με ανθρώπινο γονίδιο και ζάχαρη από γενετικά τροποποιημένα ζαχαρότευτλα, όπως και το κρασί από ποικιλίες «γενετικά τροποποιημένης αμπέλου», το γεύμα φαντάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας. 

Ο κίνδυνος βρίσκεται ήδη στο πιάτο μας, κι όσο κι αν καλλιεργητές και καταναλωτές δίνουν τη μάχη τους, η ζυγαριά γέρνει ήδη επικίνδυνα προς άλλη μια βίαιη ανθρώπινη επέμβαση  στη Φύση, με άγνωστες ακόμα επιπτώσεις για τον άνθρωπο, την Γενετική Τροποποίηση των Οργανισμών. 

Είναι γεγονός, αυτό που τρώμε δεν είναι αυτό που νομίζουμε. Πώς όμως φθάσαμε ως εδώ;

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά:

Ο άνθρωπος από πολύ παλιά άρχισε να επεμβαίνει στη φύση, προσαρμόζοντάς την στις δικές του ανάγκες. Αρχικά επενέβη στη γεωργία και την κτηνοτροφία με την επιλογή και τη διασταύρωση:

-συλλέγοντας τους καλύτερους σπόρους των φυτών.

-διασταυρώνοντας τις καλύτερες ποικιλίες φυτών.

-επιλέγοντας και διασταυρώνοντας τα καλύτερα και πιο αποδοτικά ζώα.

Έτσι δημιούργησε νέες ποικιλίες φυτών – λαχανικών και νέες φυλές ζώων με στόχο την μεγαλύτερη παραγωγή προϊόντων για τις αυξανόμενες ανάγκες των καταναλωτών και την αύξηση του κέρδους, χρησιμοποιώντας έναν ήπιο τρόπο παρέμβασης στο οικοσύστημα.

Την τελευταία εικοσαετία ο άνθρωπος διαλέγει τον σκληρό δρόμο και επεμβαίνει στον Γενετικό Κώδικα, το DNA που είναι το κλειδί της ζωής.

Το DNA εμπεριέχεται στο χρωμόσωμα του κάθε κυττάρου. Αποτελείται από  πρωτεϊνες και παρομοιάζεται με μια αλυσίδα με πολλούς κρίκους. Με την ανάπτυξη της επιστήμης της «γενετικής μηχανικής» και τη χρήση βιο - τεχνολογίας έγινε δυνατός o «τεμαχισμός» του DNA σε συγκεκριμένες θέσεις και η επανασύνδεσή του με DNA σε άλλο κύτταρο. Μέθοδοι όπως αυτές του ανασυνδυασμένου DNA, άμεσης εισαγωγής κληρονομήσιμου υλικού που παρασκευάζεται εκτός του οργανισμού, και σύντηξης κυττάρων είναι μερικές μόνο από αυτές που χρησιμοποιούνται.

Για παράδειγμα, σήμερα είναι δυνατή η  κατασκευή ανασυνδυασμένου μορίου DNA, δηλαδή τεχνητού μορίου DNA, που περιέχει γονίδια από δύο ή και περισσότερους οργανισμούς, μεταφέρει νέες γενετικές πληροφορίες και παρουσιάζει εντελώς νέες ιδιότητες. Αυτό το DNA μπορεί να εισαχθεί σε ένα κύτταρο, το οποίο είναι ικανό να ζει και να αναπαράγεται κληρονομώντας στους απογόνους τις καινούριες ιδιότητες. Κατά τον τρόπο αυτό  είναι δυνατόν να ξεπεραστούν τα όρια της φύσης και να τοποθετηθούν… π.χ. σε ψάρια γονίδια από βόδια που παράγουν αυξητικές ορμόνες, σε πατάτες γονίδια από πουλερικά, από σκώρους, από σκορπιούς κλπ.

Έτσι, στη φυτική παραγωγή, με το «κόψιμο» και το «ράψιμο» του γενετικού υλικού και την ενσωμάτωση γονιδίων ακόμα και από βακτήρια, έχουμε την εμφάνιση υπερφυτών, τα οποία καλύπτονται με διπλώματα ευρεσιτεχνίας κυρίως πολυεθνικών εταιριών. Τέτοια φυτά είναι ο αραβόσιτος, η σόγια, το βαμβάκι (με ενσωματωμένο γονίδιο εντομοκτόνου), οι ντομάτες (που διατηρούνται αναλλοίωτες επί μακρόν), το στάρι (με περισσότερη γλουτένη – πρωτεϊνικό συστατικό, που φτιάχνει ελαφρότερο και ελαστικότερο ψωμί). Μια από τις τεχνικές της «γενετικής μηχανικής» είναι και η «κλωνοποίηση», όπου είναι δυνατό να αναπαραχθούν από ένα ωοκύτταρο θηλαστικού πολλές εκατοντάδες «αντίτυπα». Η «κλωνοποίηση» ως μια τεχνική αναπαραγωγής ξεπερνά το φυσικό νόμο και προκαλεί την εξαφάνιση της ικανότητας των οργανισμών να προσαρμόζονται στις αλλαγές ου περιβάλλοντος και στη μείωση της γενετικής βιοκαλλιέργειας.

Στον τομέα της διατροφής, έχει αρχίσει πλέον η παραγωγή τροποποιημένων, νεοφανών προϊόντων, που εισέρχονται στη διατροφική μας αλυσίδα. Τα «νεοφανή αυτά τρόφιμα» είναι εκείνα που προέρχονται από σπόρους (ή ζώα), στο DNA των οποίων έχουν γίνει εργαστηριακά γονιδιακές παρεμβάσεις (αφαιρέσεις, προσθέσεις ή τροποποιήσεις γονιδίων), ώστε να είναι πιο ανθεκτικά ή να περιέχουν μία συγκεκριμένη πρωτεϊνη, βιταμίνη κλπ. Όλα αυτά τα τρόφιμα λέγονται «γενετικά τροποποιημένα» ή «διαγονιδιακά» και, παρότι καθιερώθηκαν να αναφέρονται ως μεταλλαγμένα, ο όρος αυτός είναι «τεχνικά» λανθασμένος. Μεταλλαγμένα θεωρούνται από τους ειδικούς όσα έχουν μεταλλαγμένα γονίδια, λόγω ακτινοβόλησής τους και όχι κατόπιν «ένεσης» άλλου γονιδίου. Αυτά δεν θεωρούνται τροποποιημένα και δεν εμπίπτουν σε καμία νομοθετική ρύθμιση για την προστασία του καταναλωτή.

Παρόλα αυτά, για ελάχιστα τρόφιμα υπάρχει η βεβαιότητα ότι χρησιμοποιούν γενετικά τροποποιημένες πρώτες ύλες ή πρόσθετα. Ο λόγος είναι ότι, για να βεβαιώσει κάποιος την παρουσία τροποποιημένων γονιδίων – για παράδειγμα – σε μία σοκολάτα, θα πρέπει είτε να το παραδεχθεί ευθέως η παραγωγός βιομηχανία (εφόσον και αυτή… το γνωρίζει) είτε να προλάβει να γίνει ειδικό τεστ στις πρώτες ύλες που χρησιμοποιεί, δηλαδή προτού αυτές αναμειχθούν για την παρασκευή του προϊόντος. Διότι, από τη στιγμή που οι πρώτες ύλες περάσουν στη φάση της τελικής παραγωγής του τροφίμου, δεν υπάρχει κανένα αξιόπιστο τεστ ελέγχου που να ανιχνεύει με σιγουριά τα τροποποιημένα γονίδια. Επιπλέον δυσκολία προκύπτει από το γεγονός ότι τώρα πλέον αγοράζονται αναμεμειγμένες σοδειές πρώτων υλών και όχι χωριστά οι «συμβατικές» και χωριστά οι «διαγονιδιακές».

Τα πρώτα πειράματα σε φυτά έγιναν το 1882. Οι πρώτοι γενετικώς τροποποιημένοι σπόροι φυτεύτηκαν σε ένα χωράφι στην Κίνα το 1990. Το 1996 φυτεύτηκαν οι πρώτες εμπορικές καλλιέργειες. Σήμερα καλλιεργούνται με μεταλλαγμένους σπόρους 500 εκ. στρέμματα. Τα συμφέροντα των πολυεθνικών που έχουν επενδύσει τρισεκατομμύρια δολάρια στη Βιοτεχνολογία ( σημειωτέον ότι το 65% της οικονομίας αφορά τη γεωργία) είναι τεραστία (εκτιμάται ότι το 2005 ο ετήσιος τζίρος της Βιοτεχνολογίας θα αγγίξει τα 300 δις. Δολάρια ), ενώ το επικίνδυνο παιχνίδι με τα γονίδια είναι στα χέρια πολύ λίγων οι οποίοι, επιπλέον, δεν ελέγχονται από κανέναν.

Σήμερα, το 32% της συνολικής παραγωγής καλαμποκιού είναι μεταλλαγμένο, όπως και το 52% της συνολικής παραγωγής σόγιας. Τα μεταλλαγμένα τα τρώμε πλέον όλοι. Μεταλλαγμένη σόγια υπάρχει σε πάνω από το 60% των κατεργασμένων τροφών. Εμπεριέχονται σε βασικά είδη διατροφής, όπως δημητριακά και ζυμαρικά, αλλά και σε εδέσματα και σνακ ( από τα δημητριακά για το πρωινό και τις σοκολάτες μέχρι την κρέμα φράουλα και τα τσιπς τορτίγιας ). Στα περισσότερα δεν αναγράφεται στη συσκευασία τους.

Ο φόβος των αντιδράσεων της κοινής γνώμης έκανε τους παραγωγούς να πιέσουν και να πετύχουν επί πολλά χρόνια να μην υπάρχει καμία επισήμανση στα τρόφιμα αυτά, δηλαδή ένδειξη ότι περιέχουν ουσίες OGM ή GM (Genetically Modified, Γενετικά τροποποιημένες. Τα επιχειρήματά τους ήταν ότι «η κοινή γνώμη δεν είναι ενημερωμένη σωστά» και « ο κόσμος φοβάται» και «κανένας δεν θα καταναλώνει τα προϊόντα μας», ή «γιατί να βάλουμε ειδική σήμανση, σαν να περιέχει το προϊόν μας… ραδιενέργεια, αφού είναι ελάχιστα διαφορετικό από το φυσικό».

Τελικά οι παραγωγοί τροφίμων αναγκάστηκαν δια νόμου πλέον να αναγράφουν την ένδειξη πως περιέχουν γενετικά τροποποιημένες ουσίες σε όσα τρόφιμα αυτές χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες. Πέτυχαν όμως να μην το αναφέρουν πουθενά όταν το μεταλλαγμένο συστατικό είναι «απλώς πρόσθετο», δηλαδή γλυκαντική ουσία ή συντηρητικό – κάτι που ισχύει για το 90% σχεδόν των προϊόντων τους.

Πώς όμως τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα μας απειλούν, αν μας απειλούν τελικά;

Οι γνώμες σ’ αυτό το σημείο διχάζονται: από τη μια πλευρά υποστηρίζεται η παραγωγή, και η διοχέτευσή τους στην κατανάλωση επειδή είναι «απολύτως ασφαλή» και από την άλλη ορθώνεται μια κάθετη και απόλυτη εναντίωση για οποιαδήποτε χρήση τους στη διατροφή.

Οι υποστηρικτές της μεθόδου- φαρμακοβιομηχανίες, η αγροχημική βιομηχανία, βιομηχανίες διακίνησης τροφίμων, πανεπιστήμια, η διεθνής τράπεζα, ο ΠΟΕ, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Χιλή και πολλά κόμματα της Γηραιάς Ηπείρου- επαγγέλλονται ότι η γενετική μηχανική και τεχνολογία υπόσχεται μεγαλύτερη σοδειά, λιγότερα έξοδα για φυτοφάρμακα, εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα, που ρυπαίνουν το περιβάλλον, ποικιλίες προσαρμοσμένες σε ειδικές συνθήκες περιβάλλοντος. Λέγεται ότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τον υπερπληθυσμό στον πλανήτη μας, δίνοντας λύση στο παγκόσμιο πρόβλημα του υποσιτισμού, ενώ δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ότι αυτού του είδους τα τρόφιμα είναι επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία. Όσο για τα προϊόντα η γενετική μηχανική και βιοτεχνολογία έχουν δημιουργήσει πολλά μεταλλαγμένα, όπως:

-καλαμπόκι – σόγια που θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή λαδιού με λιγότερα κορεσμένα λίπη.

-πατάτες με μεγάλη περιεκτικότητα σε άμυλο, που θα απορροφούν λιγότερο λάδι στο τηγάνισμα.

-φρούτα και λαχανικά με υψηλά επίπεδα βιταμινών C, E καθώς και Β-καροτίνης, συστατικά που συμβάλουν προληπτικά στην καταπολέμηση χρόνιων ασθενειών.

-φυτά ανθεκτικά στα καταστροφικά έντομα και ζιζάνια.

-φυτά ανθεκτικά στην ξηρασία.

-γευστικότατες πατάτες όλο το χρόνο που έχουν φυσιολογική γεύση και άρωμα.

Από την άλλη πλευρά, οικολόγοι, φιλόσοφοι, ακτιβιστές, αριστεροί, επιστήμονες, κινήματα πολιτών, είναι αυτοί που πιστεύουν ότι οι πρώτοι ψεύδονται. Αν και είναι αλήθεια ότι οι επιστήμονες - πολέμιοι των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων δηλώνουν ότι δεν έχουν επαρκή στοιχεία που να δείχνουν ότι τα ευρείας κατανάλωσης προϊόντα της γενετικής (όπως σόγια, αραβοσιτέλαιο, ντομάτα, τα τσιπς, οι σοκολάτες, το μέλι, το ψωμί, τα μπισκότα κλπ) μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στην ανθρώπινη υγεία. Επίσης αλήθεια είναι ότι ουσιαστικά το πείραμα γίνεται πάνω στους καταναλωτές και είναι νωρίς ακόμα για να εξαχθούν συμπεράσματα. Αλλά μια και ακόμα δεν έχει διαπιστωθεί κάποιος θάνατος που να σχετίζεται άμεσα με μεταλλαγμένα προϊόντα, οι εταιρίες προχωρούν στην παραγωγή τους, χρησιμοποιώντας τους ανθρώπους σαν ινδικά χοιρίδια!

Όσο όμως κι αν τα συμπεράσματα δεν είναι ακόμα αποδεδειγμένα, ο παγκόσμιος κίνδυνος παραμένει. Και μακραίνει συνεχώς ο κατάλογος των κινδύνων που διατρέχουμε από την καλλιέργεια αλλά και την κατανάλωση των μεταλλαγμένων:

α) η αύξηση των αλλεργιών: η πιθανή παρουσία αλλεργιογόνων ουσιών στα τρόφιμα είναι πιθανό να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα, αφού είναι αποδεδειγμένο πως το 1-2% των ενηλίκων και το 8% των παιδιών παρουσιάζουν αλλεργία σ’ αυτά.

β) η δημιουργία ανθεκτικών βακτηρίων: αφού τα μεταλλαγμένα περιέχουν και γονίδια που παρουσιάζουν μεγάλη αντίσταση στα αντιβιοτικά, αναμενόμενη είναι η αυξανόμενη αντοχή των παθογόνων βακτηρίων στα αντιβιοτικά, η οποία θα οδηγήσει στην επανεμφάνιση «ξεχαμένων» ασθενειών, ενδεχόμενο το οποίο αποτελεί ευρύτερο θέμα δημόσιας υγείας και έχει δημιουργήσει έντονες ανησυχίες στον ιατρικό κόσμο. Επιπλέον κίνδυνο συνιστούν τα γενετικά μεταλλαγμένα φυτά για το φυσικό περιβάλλον συμβάλλοντας στην ανάπτυξη μηχανισμών αντίστασης κατά των τοξικών του Bt από τον οργανισμό των παρασίτων. (Bt: bacillus thuringiensis, μικροοργανισμός με 96 γνωστές ποικιλίες, όλες θανατηφόρες για τις κάμπιες και τις νύμφες της πεταλούδας, του σκώρου, των σκαθαριών και άλλων εντόμων, όπως τα κουνούπια. Ήδη από τη δεκαετία του 1960 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 αποτέλεσε το κύριο συστατικό εντομοκτόνων για την καταπολέμηση επιβλαβών εντόμων λαχανικών και φρούτων, το οποίο έγινε το θαυματουργό «πράσινο όπλο». Το μειονέκτημα των εντομοκτόνων όμως είναι ότι δεν εισχωρούν στο εσωτερικό του φυτού, ενώ γρήγορα αποδείχθηκε ότι τα επιβλαβή έντομα ανέπτυσσαν ανοσία. Σήμερα τοποθετούνται γονίδια του βακίλου σε τροποποιημένα φυτά ώστε όλο το φυτό να καταστεί δηλητηριώδες για τα έντομα…).

Δηλαδή ενώ ύστερα από ψεκασμό η τοξίνη των βακτηρίων παρέμενε στο φυσικό περιβάλλον για μικρό χρονικό διάστημα, τα γενετικά μεταλλαγμένα φυτά την παράγουν συνεχώς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

γ) η αλλοίωση της φυσικής χλωρίδας και εξαφάνιση των παραδοσιακών ποικιλιών: Η διαρροή γονιδίων στο φυσικό περιβάλλον είναι αναμενόμενη, αλλοιώνοντας τη φυσική χλωρίδα, ενώ οι φυσικές καλλιέργειες θα αντικατασταθούν από μεταλλαγμένα, με αποτέλεσμα τη μείωση της βιοποικιλότητας, με απρόβλεπτες συνέπειες για τις ισορροπίες στη Φύση και τα οικοσυστήματα, τα οποία θα γίνουν ευάλωτα σε ασθένειες.  Έχει γίνει ήδη γνωστό ότι μια ποικιλία γενετικά μεταλλαγμένου καλαμποκιού σκοτώνει τις πεταλούδες του είδους «μονάχους», ότι η υπερπήδηση των ορίων ελεγχόμενων εκτάσεων από τη γύρη μεταλλαγμένων φυτικών οργανισμών, κυρίως ειδών κράμβης, έχει παρατηρηθεί σε  περιοχές της Γερμανίας, γαλλικές έρευνες απέδειξαν ότι μεταλλαγμένα είδη κράμβης μεταβιβάζουν τις νέες τους ιδιότητες σε συγγενή «άγρια» φυτά, όπως τα άγρια ραπάνια ενώ είδος πατάτας, στο οποίο Βρετανοί ερευνητές εμφύτευσαν γονίδιο του φυτού «γάλανθος ο χιονώδης» προκάλεσε την παραγωγή από τα φυτά είδους λευκώματος με θανατηφόρα επίδραση στις φυλλόψειρες που επέφεραν τοξική δηλητηρίαση και σε ποικιλίες χρήσιμων σκαθαριών και, παράλληλα με την θανάτωση των κατώτερων εντόμων, αφαιρείται σημαντικό τμήμα τροφικής βάσης και πολλών ειδών πτηνών.

δ) η πιθανή παρουσία τοξικών ουσιών μπορεί να είναι σκόπιμη, ή ακούσια και μη προβλέψιμη. Μπορεί να προκαλεί βλάβη στα ερυθρά αιμοσφαίρια, οι δε επιπτώσεις της, τοξικές ή αλλεργικές είναι μακροχρόνιες και τελείως άγνωστες.

ε) πιθανή μεταβολή θρεπτικών συστατικών σκόπιμη ή ακούσια και απρόβλεπτη, διαταράσσει την ικανότητα της ανθρώπινης βιολογίας να αξιοποιήσει πλήρως τα θρεπτικά συστατικά.

στ) η πιθανή παρουσία ιών ή τεχνητών συνδυασμών τους ή ακόμα και καρκινογόνων ουσιών προκαλεί ανησυχίες που απορρέουν από το ότι αυτοί μπορούν να περάσουν στα ζώα και στον άνθρωπο και είναι λοιμογόνοι ή καρκινογόνοι.

ζ) η συγκέντρωση της παραγωγής στα χέρια λίγων πολυεθνικών, με αποτέλεσμα τη βλάβη των κοινωνιών των οικονομιών πολλών χωρών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ολόκληρες περιοχές και χώρες του πλανήτη, που η οικονομική τους ζωή στηρίζεται σε μονοκαλλιέργειες, κινδυνεύουν άμεσα από φτώχια και οικονομικό μαρασμό. Για παράδειγμα η παραγωγή ελαιολάδου Κρήτης, με πολύ χαμηλότερο κόστος παραγωγής σε άλλες χώρες, έστω κι αν δεν έχει τις ίδιες φυσικοχημικές ιδιότητες, μπορεί να οδηγήσει σε δραστική μείωση εξαγωγών Κρητικού λαδιού, με προφανείς οικονομικές συνέπειες για την οικονομία της ίδιας της περιοχής αλλά και της χώρας μας.

Είναι φανερό ότι χρειάζονται μέτρα προφύλαξης και προστασίας της υγείας των καταναλωτών, κυρίως σε περιπτώσεις όπως αυτή, που υπάρχει έλλειψη επιστημονικής γνώσης και αβεβαιότητα, η οποία χρειάζεται συνήθως δεκαετίες για να διευκρινιστεί.  Όμως η βεβιασμένη είσοδος των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων στην αγορά, για προφανή εξυπηρέτηση των τεράστιων οικονομικών συμφερόντων των πολυεθνικών εταιρειών, που πατεντάροντας και εξουσιάζοντας απόλυτα τους σπόρους, δημιουργούν μια νέου τύπου εξάρτηση των καλλιεργητών και μια νέα φεουδαρχική τάξη πραγμάτων, ελάχιστα περιθώρια αφήνει για τον συστηματικό και μακροχρόνιο έλεγχό τους. Σήμερα οι έλεγχοι για την ασφάλειά τους είναι ανεπαρκείς και διαρκούν περίπου 100 ημέρες, ενώ οι επιστήμονες πιστεύουν ότι χρειάζεται ένα νέο σύστημα ελέγχου, το οποίο θα διαρκεί τουλάχιστον 3-5 χρόνια…

Χαρακτηριστικό είναι ότι, όταν ζητήθηκε επισήμως από τους παραγωγούς των μεταλλαγμένων προϊόντων να αναλάβουν την αστική ευθύνη για τυχόν συνέπειες στην υγεία των πολιτών από την κατανάλωση των τροφίμων τους, αυτοί το αρνήθηκαν κατηγορηματικά, ενώ οι μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρίες δεν παρέχουν μακροχρόνια ασφαλιστική κάλυψη στους παραγωγούς, φοβούμενες  απρόβλεπτες εξελίξεις.

Τα αίτια γι’ αυτή τη φρενήρη παραγωγή και εμπορία επικίνδυνων ή γενετικά τροποποιημένων προϊόντων, πρέπει κατ’ αρχήν να αναζητηθούν στην προσπάθεια μεγάλων εταιριών βιομηχανιών τροφίμων και ειδικότερα πολυεθνικών – πολυκλαδικών ομίλων, να ελαχιστοποιήσουν το κόστος και αντίστοιχα να μεγιστοποιήσουν το κέρδος, με τη χρησιμοποίηση τόσο βλαβερών ουσιών και παραπροϊόντων στην παραγωγή ζωοτροφών και ειδών διατροφής, όσο και τη χρήση επιστημονικών μεθόδων της γενετικής μηχανικής, για την αύξηση των παραγομένων τροφίμων, ώστε να «καλύψουν και τις ανάγκες των υποσιτιζόμενων περιοχών», παραγνωρίζοντας ωστόσο ότι κύρια αιτία ύπαρξης πείνας και υποσιτισμού σε μεγάλες περιοχές του πλανήτη, δεν είναι η έλλειψη γενικά ειδών διατροφής, αλλά κυρίως η άνιση κατανομή τους μεταξύ χωρών και περιοχών του πλανήτη.

Σε συνθήκες «ολοκλήρωσης» και «παγκοσμιοποίησης» των αγορών, αύξησης του ανταγωνισμού μεταξύ πολυκλαδικών – πολυεθνικών ομίλων, κατάργησης ή περιθωριοποίησης των μηχανισμών εθνικού ελέγχου και ανυπαρξίας αντίστοιχων μηχανισμών σε υπερεθνικό και διεθνές επίπεδο, το παραπάνω φαινόμενο εντείνεται με την ασυδοσία του πολυεθνικού κεφαλαίου, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό πρόβλημα σε όλη τη «διατροφική αλυσίδα». Ειδικότερη εκδήλωση του ανταγωνισμού μεταξύ πολυεθνικών είναι και ο λεγόμενος «εμπορικός πόλεμος» ΗΠΑ – Ευρωπαϊκής Ένωσης στη σφαίρα της παραγωγής ειδών διατροφής (και όχι μόνο), στον οποίο οι ΗΠΑ με μοχλό τα «μεταλλαγμένα προϊόντα» (γύρω στο 60% των τροφίμων που βρίσκονται στα ράφια των αμερικανικών σούπερ – μάρκετ περιλαμβάνουν γενετικά μεταλλαγμένους οργανισμούς), επιχειρούν να κυριαρχήσουν στην παγκόσμια αγορά τροφίμων.

Από αυτή την άποψη δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι τα μεταλλαγμένα προϊόντα (μαζί με άλλα βεβαίως όπως διοξίνες, νόσος των τρελλών αγελάδων κλπ) είναι σύγχρονα προϊόντα της «ανταγωνιστικότητας» κα της «παγκοσμιοποίησης» των αγορών, όπως αυτές κατανοούνται και αξιοποιούνται από τις δυνάμεις του μονοπωλιακού κεφαλαίου. Στην ακραία της μορφή η «ανταγωνιστικότητα» λειτουργεί ως βραδυφλεγής βόμβα που δε διαφέρει από τη βόμβα νετρονίου, που σκοτώνει ανθρώπους και αφήνει άθικτα τα κτίρια.

Χώρες που επιτρέπουν την παραγωγή μεταλλαγμένων προϊόντων είναι οι ΗΠΑ, Αργεντινή, Αυστραλία, Καναδάς, Κίνα, Μεξικό, Βραζιλία κ.α., ενώ αντίθετα οι περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, δεν επιτρέπουν την καλλιέργεια «μεταλλαγμένων προϊόντων».

ΗΠΑ

Στις ΗΠΑ, σύμφωνα με έρευνες η κοινή γνώμη παραμένει εν πολλοίς στο σκοτάδι για τις πιθανές επιπτώσεις των μεταλλαγμένων τροφίμων. Η διαφημιστική καμπάνια για την προώθηση γενετικά μεταλλαγμένων προϊόντων περιλαμβάνει την επιχειρηματολογία που επιβάλλουν οι κολοσσοί της βιοτεχνολογίας (Μονσάντο, Νοβάρτις, Ντιπόν) ότι τα μεταλλαγμένα τρόφιμα είναι ασφαλή, καθόσον δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ότι τα τρόφιμα αυτά είναι επιβλαβή, όπως επίσης προβάλλοντας το «ανθρωπιστικό» πρόσωπο της βιομηχανίας μεταλλαγμένων που θα «δώσει λύση στο παγκόσμιο πρόβλημα του υποσιτισμού».

Τη στιγμή που ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Ευρώπης αναζωπυρώνεται, εξαναγκάζοντας την τελευταία να φορέσει τον «οικολογικό» της μανδύα και να καταδικάσει (τουλάχιστον αρχικά) τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες, οι αμερικανικές πολυεθνικές παίζουν ένα από τα ισχυρότερα χαρτιά τους – την αμερικανική κυβέρνηση.

Το γεγονός πάντως ότι η Ουάσιγκτον πραγματοποιεί ολομέτωπη επίθεση για τη στήριξη των επικίνδυνων προϊόντων της δε σημαίνει ότι έχει εξασφαλίσει τη νίκη. Οι έντονες αντιδράσεις από κυβερνητικούς (και όχι μόνο) φορείς στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες, την Ιαπωνία αλλά και την Ινδία αρχίζουν να αποφέρουν τα πρώτα αποτελέσματα. Ακόμη κι αν οι κυβερνητικές αποφάσεις χαρακτηρίζονται συνήθως ως ημίμετρα, η ευαισθητοποίηση μεγάλης μερίδας της κοινής γνώμης λειτουργεί σαν τροχοπέδη στα σχέδια των αμερικανικών εταιριών.

Κι όταν κλείνουν οι αγορές του αναπτυγμένου κόσμου για τα μεταλλαγμένα των Αμερικανών αγροτών, υπάρχουν πάντα οι πεινασμένοι του Τρίτου Κόσμου, για να καταναλώσουν. Για τους ανθρώπους αυτούς ελάχιστη σημασία έχει η γενετική σύνθεση των τροφίμων, που τους αποστέλλονται εν είδει ανθρωπιστικής βοήθειας. Την ώρα που ευρωπαϊκές και ασιατικές χώρες θέτουν αυστηρούς περιορισμούς στην εισαγωγή μεταλλαγμένων προϊόντων, το αμερικανικό Υπουργείο Γεωργίας εξάγει εκατοντάδες χιλιάδες τόνους τέτοιων προϊόντων στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, μέσω ΟΗΕ και ανθρωπιστικών οργανώσεων. Βλέπετε η ανθρωπιστική βοήθεια είναι μέχρι στιγμής η μόνη αγορά εξαγωγών, η οποία δεν περιορίζεται από εμπορικούς κανόνες, ενώ οι ενδιαφερόμενοι υποδέχονται τα τρόφιμα που τους προσφέρονται ως «μάννα», αφού είναι γι’ αυτούς ζήτημα ζωής και θανάτου. Έτσι όμως χώρες όπως το Κονγκό, η Μοζαμβίκη, η Ανγκόλα, το Μπουρούντι και το Σουδάν στην Αφρική λειτουργούν ως «σκουπιδοτενεκές» του κόσμου, γι’ αυτά τα προϊόντα, που μένουν στα αζήτητα. Δεν αποκλείεται μελλοντικά να φτάσουμε στο επίπεδο που ολόκληρες κοινωνίες ανθρώπων θα εξαρτώνται αποκλειστικά από αλυσίδες μεταλλαγμένων τροφίμων και θα πεθαίνουν αν καταναλώνουν παρόμοια αλλά μη μεταλλαγμένα τρόφιμα. Δημιουργείται δηλαδή άλλος ένας τρόπος ελέγχου των ανθρώπινων μαζών, που θα βρίσκονται πλέον στο έλεος των πολυεθνικών όχι μόνο από οικονομική άποψη, αλλά και καθαρά για θέματα θρέψης και επιβίωσης σε επίπεδο βιολογικό το οποίο μάλιστα δεν θα έχει σχέση με την έλλειψη τροφής αλλά με τη σύστασή της καθεαυτή.

ΕΥΡΩΠΗ

Οι ευρωπαίοι δηλώνουν σε μεγάλο ποσοστό ότι δεν έχουν ενημερωθεί επαρκώς για το θέμα, παραμένουν δε πολύ πιο επιφυλακτικοί σε σύγκριση με τους Αμερικανούς. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν φάνηκαν διατεθειμένες να επιτρέψουν την ελεύθερη διακίνηση των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων και προχώρησαν στη θέσπιση του Πρωτοκόλλου Βιοασφάλειας, που υπόσχεται να ρυθμίσει το θέμα, έστω και εκ των υστέρων σε ορισμένες περιπτώσεις.

Σήμερα η σόγια και το καλαμπόκι αποτελούν δυο από τις πιο σημαντικές πρώτες ύλες  στη βιομηχανία τροφίμων. Περισσότερα από 30.000 συσκευασμένα τρόφιμα, δηλαδή πάνω από το 60% των τροφίμων, περιέχουν παράγωγα σόγιας η καλαμποκιού. Από το Σεπτέμβριο του 1998, τρόφιμα ή συστατικά τα οποία παράγονται εξ ολόκληρου η εν μέρει από γενετικώς τροποποιημένη σόγια ή καλαμπόκι πρέπει να φέρουν σαφή σήμανση, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Επίσης, αντίθετα από παλαιοτέρα, από τις 10 Απριλίου του 2000 και τα παράγωγα της σόγιας και του καλαμποκιού που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα υποχρεούνται και αυτά σήμανσης π.χ. λεκιθίνη, γλυκόζη, αμυλοσιρόπιο, κλπ. Αντίθετα, προϊόντα όπως τα ραφιναρισμένα έλαια, (π.χ. σογιέλαιο, καλαμποκελαιο, φυτικά έλαια) τα οποία στη διαδικασία ραφιναρίσματος χάνουν το μεταλλαγμένο DΝΑ - με αλλά λόγια δεν είναι ανιχνεύσιμη η μετάλλαξη στο τελικό προϊόν – ξεφεύγουν από τον κανόνα σήμανσης. Το γεγονός ότι υπάρχει πλέον σχετική νομοθεσία, βέβαια, δεν σημαίνει ότι τηρείται αυστηρά. Δεν είναι λίγες οι φορές που προϊόντα που δεν φέρουν ετικέτα αποδεικνύεται πως περιέχουν γενετικώς τροποποιημένα συστατικά.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αργά και σταθερά βήματα, όπως επέβαλε η ευαισθητοποιημένη κοινή γνώμη της Ευρώπης, το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο έδωσε το πράσινο φως για την ανάπτυξη Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών. Με μια φαινομενικά αυστηρή Οδηγία, που δίνει το βάρος στην τυποποίηση και έλεγχο της διακίνησης των μεταλλαγμένων τροφίμων, ενώ ελάχιστη σημασία δίνει στην έρευνα και τις πιθανές επιπτώσεις, ενταφίασε το μορατόριουμ στις έρευνες για τα μεταλλαγμένα που ίσχυε από 1999 με πρωτοβουλία της Ελλάδας με τον τότε υφυπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Θ. Κολιοπάνο.

Οι βασικές νομοθετικές ρυθμίσεις στην Ε.Ε. περιέχονται στις Οδηγίες 90/220/EEC και 2001/18/EC η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Οκτώβριο του 2002, και καταργεί την προηγούμενη, όπως και ο κανονισμός 258/97 στον οποίο ορίζεται ότι αν το τρόφιμο έχει μεταλλαγμένο υλικό κάτω από 1% θεωρείται τυχαία πρόσμειξη, ενώ αν είναι πάνω από 1% θεωρείται μεταλλαγμένο και πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα το προϊόντος έτσι ώστε να είναι ενημερωμένος ο καταναλωτής.

Σύμφωνα με επίσημη αναφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τον Οκτώβριο 1998 μέχρι τον Οκτώβριο του 2001 δόθηκε άδεια για χρήση 18 γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, εκ των οποίων δύο φυτά, μια ποικιλία σόγιας και μια ποικιλία καλαμποκιού επιτράπηκε να χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα.

Όπως έγινε γνωστό, κατά τη συζήτηση για την τροποποίηση της Κοινοτικής Οδηγίας 90/220, απορρίφθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτάσεις που έκαναν πράσινοι και αριστεροί Ευρωβουλευτές, προκειμένου να τεθεί εκτός νόμου η μεταφορά γονιδίων από γενετικά τροποποιημένα φυτά σε μη τροποποιημένα. Σε αυτή τη διαδικασία, φωνές που ωρύονταν επί μήνες ζητώντας πορεία στην κοινωνία, ενημέρωση αγροτών και καταναλωτών, προβολή προτάγματος για μια γεωργία στηριγμένη στην αγροτική βιοποικιλότητα και όχι σε μοντέλα καλλιεργητικών χειρισμών, έπεσαν στο κενό. Η σχετική απόφαση αποτελεί το επιστέγασμα μιας «υπόγειας» προσπάθειας να αντιστραφεί το αρνητικό κλίμα που δημιουργούσε η ανησυχία της κοινής γνώμης αλλά και να εξασφαλίσουν εκείνους τους όρους που θα αφήσουν τα λεγόμενα «τρόφιμα Φράνγκενστάιν» στο απυρόβλητο.

ΕΛΛΑΔΑ

.

Στην Ελλάδα, πρέπει να τρώμε τρόφιμα με τροποποιημένα γονίδια τουλάχιστον από το 1996. Ο λόγος είναι ότι, ενώ μέχρι τότε οι ελληνικές βιομηχανίες τροφίμων ήταν συγκρατημένες και μάλλον αρνητικές στη χρήση τέτοιων πρώτων υλών, εκείνη τη χρονιά «πέρασε» διεθνώς η άποψη ότι γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, όπως η σόγια για παράδειγμα, θα πρέπει να αναμειγνύονται με τη φυσική σοδειά. Με άλλα λόγια οικονομικοί παράγοντες έπεισαν τους πάντες στην αλυσίδα παραγωγής (εμπόρους σπόρων, αγρότες, μεσάζοντες, μεταφορείς) να βάλουν κυριολεκτικά στο ίδιο τσουβάλι τη μεταλλαγμένη και τη φυσική σόγια, με αποτέλεσμα πλέον κάθε έλεγχος να είναι αδύνατος για καθαρά τεχνικούς λόγους και δεν ήταν λίγες οι φορές που χρησιμοποιήσαμε ή καταναλώσαμε γενετικώς τροποποιημένα προϊόντα πριν καν σχηματίσουμε γνώμη για το θέμα. Τέτοια περιστατικά παρουσιάστηκαν βέβαια και αλλού.

Όσον αφορά τα προϊόντα που έρχονται χύμα, στην Ελλάδα τα τελευταία  6 χρόνια εισάγουμε ποσότητες δυο γενετικά τροποποιημένων προϊόντων α) σόγιας και β) καλαμποκιού. Ετησίως η χώρα μας εισάγει 400.000 τόνους σόγιας και άλλους τόσους καλαμποκιού. Από αυτούς δεν είναι γνωστό πόσοι η ποιοι κάθε φορά είναι γενετικώς τροποποιημένοι, αφού συχνά έρχονται αναμεμιγμένοι με συμβατικούς. Όσον αφορά στη σόγια, εισαγωγές της Ελλάδας γίνονται από τις ΗΠΑ, την Αργεντινή και τη Βραζιλία. Οι δυο πρώτες παράγουν- άρα και εξάγουν- πλέον κατά 60%-70% γενετικώς τροποποιημένη σόγια, ενώ η Βραζιλία αποτελεί το τελευταίο οχυρό και οι επιμολύνσεις της περίφημης «καθαρής» σοδειάς της δεν ξεπερνούν το 10%. Όσον αφορά το καλαμπόκι, η Ελλάδα το εισάγει από τη Γαλλία, την Ιταλία και κατά καιρούς από βόρειες χώρες της Ευρώπης. Καμία από τις χώρες αυτές δεν παράγει επισήμως γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι. Πολύ συχνά, όμως, εισάγουν από τις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να λαμβάνουμε κι εμείς κάποια από αυτά τα φορτία. Άλλωστε, σχετικός έλεγχος δεν προβλέπεται. Τα πράγματα άλλαξαν κάπως, όταν λόγω της πίεσης των καταναλωτών οι μεγάλες εισαγωγικές εταιρείες σόγιας, όπως η ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ, η ΑΓΡΟΙΝΒΕΣΤ και οι ΜΥΛΟΙ ΣΟΓΙΑΣ ζήτησαν πιστοποιημένες ποσότητες μη μεταλλαγμένης σόγιας από τους προμηθευτές τους. Έτσι, από τον Ιούνιο του 2001 έχουν εισαχθεί στη χώρα μας περίπου 100.000 τόνοι «καθαρής» σόγιας, ένα επίτευγμα των απλών καταναλωτών.

Η Ελλάδα η οποία το 1999 είχε πάρει την επαναστατική πρωτοβουλία, με τον τότε υφυπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Θ. Κολιοπάνο, να προτείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση  την αναστολή κάθε δραστηριότητας στη διακίνηση και καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, που κατέληξε και σε ένα επιτυχημένο de facto μορατόριουμ, σήμερα δείχνει όχι απλώς να αδρανεί προκλητικά, αλλά να αθετεί και τις υποσχέσεις να παραβαίνει τους νόμους της και να αγνοεί επιδεικτικά την εκφρασμένη μέσω της ετήσιας έρευνας του Ευρωβαρόμετρου αποστροφή των Ελλήνων καταναλωτών για τα μεταλλαγμένα.

Παράλληλα, η ύπαρξη πολλαπλών φορέων και υπηρεσιών ελέγχου (Γενικό Χημείο του Κράτους, Αγορανομία, Κτηνιατρικές υπηρεσίες Υπ. Γεωργίας, αστίατροι Υπ. Υγείας, Γεν. Γραμματεία Προστασίας Καταναλωτής Υπ. Ανάπτυξης, κ.α.) χωρίς συντονισμό δράσης και σύγχρονη υποδομή δεν διευκολύνει την εφαρμογή ουσιαστικού ελέγχου. Ταυτόχρονα η ίδρυση του Ενιαίου Φορέα Έλεγχου Τροφίμων ( ΕΦΕΤ ), χωρίς τη δημιουργία σύγχρονης υποδομής, χωρίς προσωπικό και πάνω απ’ όλα χωρίς ουσιαστικό διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς είναι πιθανό να μην έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Ο ΕΦΕΤ είναι επιφορτισμένος με την ευθύνη του έλεγχου των τυποποιημένων προϊόντων, και αν στους ελέγχους που διενεργεί διαπιστωθεί ότι αυτά περιλαμβάνουν γενετικώς τροποποιημένα συστατικά, ο ΕΦΕΤ είναι υποχρεωμένος να τοποθετήσει τη σχετική ετικέτα. Δυστυχώς, όμως, οι έλεγχοι του ΕΦΕΤ, είναι λιγοστοί σε σχέση με τα χιλιάδες προϊόντα που εισάγονται στη χώρα μας.

Οι αναλύσεις που έγιναν για λογαριασμό της Green Peace είχαν δείξει ότι στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν μεταλλαγμένα προϊόντα. Αν και η σήμανση είναι υποχρεωτική από τις 10-4-2000 για τα τρόφιμα που περιέχουν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ή παράγωγά τους, στην Ελλάδα δεν εφαρμόζεται .

Μέσα σε αυτή τη σύγχυση η Green Peace κυκλοφόρησε τον πιο κάτω κατάλογο 53 προϊόντων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, για τα οποία εκφράζει σοβαρές υποψίες ότι περιέχουν γενετικά τροποποιημένες ουσίες.

1.      Αλλαντικά :

1.1Ανανιάδη

2.      Γιαούρτια, επιδόρπια:

2.1  Γιατούρτι After School Choco ΦΑΓΕ,

2.2  FruYo γιαούρτι με δημητριακά και φρούτα, ΦΑΓΕ, 

2.3  Nouvelle, ΦΑΓΕ, Caramelle, ΦΑΓΕ,

2.4  Chicago, ΦΑΓΕ,

2.5  Corn Flakes, Tasty.

3.      επεξεργασμένες ντομάτες:

3.1 Brava Ketcup, Med. Goods.

4.      Ζυμαρικά:

4.1 La Mediterranea, Γιουριμάκ,

4.2 Pasta Italia, Γιoυριμάκ

4.3 Μάκβελ Ζυμαρικά, Γιoυριμάκ,

4.4 Τορτελίνι, ΑΒΕΖ.

5.      Κονσέρβες:

5.1.   Παλλίρροια Βοδινό με αρακά, Παλίρροια,

5.2.    Παλίρροια Γίγαντες γιαχνί, Παλίρροια,

5.3.   Παλίρροια Ντολμαδάκια Γιαλανζί, Παλίρροια,

5.4.   Παλίρροια Σπετζοφάι, Παλίρροια.

6.      Σπορέλαια –Μαργαρίνες:

6.1Corolla, Κορέ,

6.2 Standard Σπορέλαιο, Standard,

6.3 Union Σογιέλαιο, Παπουτσάνης,

6.4 Εύα, Ελλ, Ελαιουργίες,

6.5 Μάνα Αραβοσιτέλαιο, Παπουτσάνης,

6.6 Μάνα Βαμβακέλαιο, Παπουτσάνης,

6.7 Σογιόλα , Κορέ,

6.8 Σορίνα, Ελλ. Ελαιουργίες,

6.9 το Λαμπερό, Μύλοι Σόγιας.

7.      Σαλάτες – Σάλτσες – Σούπες

7.1  17 Delicatessen Farma, Olympus Foods,

7.2  17 Delicatessen Mustard Sauce, Olympus Foods,

7.3  17 Delicatessen Μελιτζανοσαλάτα, Olympus Foods,

7.4  17 Delicatessen Ρώσικη Σαλάτα,, Olympus Foods,

7.5  17 Delicatessen Τυροσαλάτα, Olympus Foods,

7.6  Brava Μουστάρδα, Med. Foods,

7.7  Chef Grec Τυροσαλάτα, Κούτρας,

7.8  Chef Grec Ρώσικη Σαλάτα, Κούτρας,

7.9  Chef Grec Ταραμοσαλάτα, Κούτρας,

7.10                      Chef Grec Τζατζίκι, Κούτρας,

7.11                      Delicia Μουστάρδα, Med. Foods,

7.12                      ΒΕΜ Μελιτζανοσαλάτα, ΒΕΜ,

7.13                      ΒΕΜ Ρώσικη Σαλάτα,, ΒΕΜ,

7.14                      ΒΕΜ Ταραμοσαλάτα, ΒΕΜ,

7.15                       ΒΕΜ Τζατζίκι, ΒΕΜ.

8.      Σοκολάτες – Καραμέλες:

8.1  Oscar σοκολάτες, Oscar.

9.      Παγωτά:

9.1  ΑΓΝΟ

10.  Τσιπς – Σνακς:

10.1Chitos , Tasty,

10.2 Doritos, Tasty,

10.3 Φουντούνια , Tasty,

10.4 Lay’s, Tasty,

10.5 Pitsinia , Tasty,

10.6 Raffles, Tasty,

10.7 Tasty Snacks, Tasty,

10.8 Tsakiris Chips με αλάτι- πάπρικα, Τσακίρης,

10.9 Tsakiris Sticks με αλάτι – ρίγανη, Τσακίρης.

11.  Ψωμί – Φρυγανιές:

11.1Ferro Κριτσίνια με σκόρδο, Αθ. Οικ. Αρτοποιία,

11.2 Ferro Κριτσίνια με σουσάμι, Αθ. Οικ. Αρτοποιία.

Όπως μπορεί κανείς να φανταστεί ο πίνακας προκάλεσε αντιδράσεις, διαψεύσεις από τις εταιρίες που συμπεριλαμβάνονται σε αυτόν και το θέμα έφθασε και στη Βουλή των Ελλήνων, όπου τελικά ο Πρωθυπουργός της Χώρας δήλωσε ότι η θέση της χώρας μας για τα μεταλλαγμένα δεν έχει αλλάξει…

Συμπεράσματα:

H εκδήλωση του προβλήματος έφερε στην επιφάνεια, το πρόβλημα του της απουσίας σύγχρονων μηχανισμών αποτελεσματικού ελέγχου και προστασία της υγείας των καταναλωτών, τόσο σε εθνικό όσο σε υπερεθνικό και διεθνές επίπεδο.

Το πρόβλημα δεν είναι τυχαίο, αλλά συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την κυριαρχία των νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων στη διαχείριση της οικονομίας, ότι «η ελεύθερη αγορά» και ο «ανταγωνισμός» θα λύσουν μεταξύ άλλων και το πρόβλημα της ποιότητας, διατροφής, αντιλήψεις που με τη σειρά τους οδηγούν σε επιλογές και πρακτικές κατάργησης και περιθωριοποίησης και των ήδη υπαρχόντων μηχανισμών ελέγχου, χωρίς να δημιουργούνται ταυτόχρονα αντίστοιχοι μηχανισμοί σε υπερεθνικό επίπεδο.

Η απάντηση στην αμφιβολία και τον σκοταδισμό που επικρατεί σχετικά με τη βιοτεχνολογία ίσως να είναι η ενημέρωση και η διαφάνεια ως προς το θέμα αυτό, στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό και ο διάλογος μεταξύ των ομάδων που εμπλέκονται στο θέμα αυτό. Η επιστήμη μιλά για εκτεταμένα περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη από τη χρήση της βιοτεχνολογίας, που θα συνεισφέρουν στην ποιότητα ζωής. Όμως τίποτε από αυτά δεν έχει αποδειχθεί μέχρι τώρα και είναι αναγκαίο το θέμα να αντιμετωπισθεί με επιφύλαξη, με συστηματική και μεθοδευμένη δράση, προϋπόθεση της οποίας είναι η ενημέρωση και η εκπαίδευση. Χαρακτηριστική η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για τα μεταλλαγμένα, παρατηρήθηκε ότι στην περίπτωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών δεν επιβεβαιώνεται η άποψη ότι όσο πιο υψηλό είναι το μορφωτικό επίπεδο των ερωτηθέντων τόσο πιο ευνοϊκά διατίθενται απέναντι σε νέες τεχνολογικές εφαρμογές, όπως συνηθίζουν να ισχυρίζονται οι πολυεθνικές των μεταλλαγμένων και μερικοί επιστήμονες. Όπως προκύπτει από την έρευνα, καθώς ανεβαίνει το μορφωτικό επίπεδο μειώνονται τα «δεν γνωρίζω» και αυξάνεται ο αριθμός των πολιτών που πιστεύει ότι τα μεταλλαγμένα συνιστούν εν δυνάμει απειλή για το περιβάλλον. Οι ερωτηθέντες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο θεωρούν ότι η σύγχρονη βιοτεχνολογία πρέπει να εφαρμόζεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον και απαιτούν περισσότερους ελέγχους και έρευνα για την αποτίμηση των πιθανών κινδύνων. Στην περίπτωση των μεταλλαγμένων η παραπάνω ενημέρωση συχνά αποδεικνύεται αιτία επιπλέον αντίδρασης από την πλευρά των πολιτών.

Στα πλαίσια αυτά είναι αναγκαία η πλήρης διαφάνεια και σωστή ενημέρωση του καταναλωτή με επίσημη ανάληψη ευθύνης και διασφάλιση του δικαιώματος να επιλέγει τη διατροφή του, προώθηση του παραδοσιακού μας τρόπου διατροφής (μεσογειακή διατροφή), έρευνα για καταγραφή των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων που κυκλοφορούν στη χώρα μας, βελτίωση συμπλήρωση και κυρίως εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και τη διεξαγωγή των αναγκαίων ελέγχων. Αυτά, σε συνδυασμό με τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικής κοινότητας, βιομηχανίας, αρχών και καταναλωτών, μπορούν να δώσουν τα εχέγγυα για να αναπτυχθεί η βιοτεχνολογία και να υπάρξει εμπιστοσύνη του καταναλωτή. Η ωφέλεια του ανθρώπου μπορεί έτσι να είναι μεγαλύτερη.

Σε σχέση με τον έλεγχο των μεταλλαγμένων τροφίμων,  αξίζει να σημειωθεί η νέα μέθοδος που εφαρμόζεται από το Ινστιτούτο Αγροτοβιοτεχνολογίας (ΙΝΑ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογίας, σύμφωνα με την οποία ένα δείγμα τροφίμων μεταφέρεται στο εργαστήριο και μέσω ενός τσιπ που περιέχει όλα τα γονίδια των φυτών, περίπου 6.000, τίθεται προς εξέταση. Τα αποτελέσματα μεταφέρονται σε ειδικό βιοπληροφορικό υπολογιστή υψηλής τεχνολογίας, ο οποίος βρίσκει το ειδικό τμήμα DNA όπου το διαφοροποιεί από το κάθε γονίδιο. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να οριστεί το ακριβές ποσοστό μετάλλαξης το οποίο, αν είναι πάνω από 1% το τρόφιμο θεωρείται μεταλλαγμένο.

Επιπλέον η ενθάρρυνση των βιολογικών καλλιεργειών σε συνδυασμό με τη συμβατική γεωργία όπου θα είναι σε θέση να παράγουν ικανοποιητικές ποσότητες τροφίμων αλλά και υψηλής ποιότητας, θα διασφάλιζαν μια καλύτερη, υγιεινή διατροφή.

Πηγές:

Http://apn.gr, www.gourmet.gr, http://medlook.net, www.tee.gr, 11gym-patras.ach.sch.gr, users.ptenet.gr, www.ecologia.gr, http://archive.enet.gr, www.dimitra2000.gr, www.in.gr, www.noprofit.gr,  europa.eu.int, www.syn.gr,wysiwyg://146/http://homepages.pathfinder.gr, http://viruals.compulink.gr,www.e-rth.gr,www.ethnos.gr, wysiwyg://146/http://mathisis.com, www.greenfarm.gr, www.tnn.gr, www.socped.gr.